جاذبه و دافعه های حضرت مهدی ( عج)

نویسنده : صفر حبیبی مشکینی

***********************************

از جمله آسیب¬های مباحث مهدوی، پرداختن بیش از حد به یک موضوع و غفلت از جوانب دیگر این امر است. تا به حال در نزد عوام ظهور حضرت حادثه¬ای غمبار و وحشتناک تلقی می¬شد برای نمونه،

در صورت مراجعه به مدارس و نظرسنجی از دانش¬آموزان درصد بسیاری از آن¬ها

به سبب انگاره غلطی که متأثر از والدین یا مربیان در ذهن دارند، این جمله معروف را بر زبان می¬آورند که:

«اگر قرار است سرم از تنم جدا شود، بهتر است نیاید!».

این امر نتیجه پرداختن صرف به جدال حضرت با کافران بدون تصریح جزئیات و علت آن است. باید گفت که فساد و تباهی و کشت و کشتار و خونریزی محصول نهایی تفکر بشری حاکم بر زمین است

آن گونه که قرآن می¬فرماید:

«ظَهَرَ الْفَسَادُ فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا کَسَبَتْ أَیْدِی النَّاسِ»1 «فساد در خشکی و دریا به خاطر کارهایی که مردم انجام داده‏اند آشکار شده است»

و جالب این جاست که امام زمانی که خود برای پایان دادن به وضعیت اسفبار آخرالزمانی وارد عرصه می¬شود، خود متهم به کشتار است! حقیقت دیگر این است که ظهور مهدی رحمتی برای مومنان و

نقمتی برای کافران است و شگفتا که ابلیس که نابودی او و ایادی او یکی از اهداف ظهور حضرت مهدی(عج) است، همو که در دروازه کوفه سرش به دست امام عصر(عج) از تن جدا خواهد شد2، تا جهانی

بدون ابلیس را تجربه کنیم، طبق سنت شیطانی¬اش هر آنچه را که به زیان اوست به انگاره¬ای در اذهان بشر تبدیل و او را نیز در کنار خود و رو در رو با امام عصر(عج) می¬بیند و می¬قبولاند. از آن

روست که گزاره مشهور پیش¬گفته از افواه عوام مردم خارج می¬شود که: «اگر قرار است سرم از تنم جدا شود، بهتر است نیاید!»

امام عصر(عج)، رحمتی برای جهانیان است

ولی بررسی، تفکر و تعمق خلاف باور فوق را می¬نمایاند. امام عصر(عج) مظهر رأفت حق تعالی برای مومنان و توده¬های مستضعف است. در حدیث لوح فاطمه(س) آمده است:

«... ثم أکمل‏ ذلک‏ بابنه‏ رحمة للعالمین علیه کمال موسى و بهاء عیسى و صبر أیوب»‏؛

«... سپس به خاطر رحمت خود بر عالمیان، سلسله اوصیاء را به وجود فرزندش تکمیل خواهم کرد؛ کسی که کمال موسی، بهای عیسی و

صبر ایوب را دارا می-باشد.»

حضرت آیت¬الله وحید خراسانی می¬فرمایند: «امام زمان وقتی می¬آید مجسمه پیغمبر خاتم است. پیغمبر خاتم که بود؟ «وَ مَا أَرْسَلْنَاکَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعَالَمِینَ». وجود امام زمان، رحمة للعالمین است؛

بعضی ... تصور می¬کنند می¬آید قلع و قمع می¬کند، بعد فکر می¬کنند وقتی ما را می¬کشد پس چرا در انتظارش باشیم؟!...؛ باغ را دیده¬ای؟ باغبان می¬آید در باغ خارها را از زمین می¬کِشد. باید

بکشد یا نه؟! باغ برای پرورش گُل است، نه برای خار. همان¬طوری که باغبان از باغ خارها را درو می¬کند، امام زمان هم خارهای باغ انسانیت را درو می¬کند. اگر گُل بِشَوی پرورش¬ات می¬دهد.

جراح چه می¬کند؟ وقتی غده پیدا شود، اول آن غده را معالجه می¬کند تا جایی که میسر است مرهم می¬گذارد، دوا می¬دهد، اگر دوا اثر نکرد، مرهم نتیجه نداد، آن وقت چه باید بکند؟ یا باید این آدم

بمیرد یا باید این غده درآید، آنجاست که جراحی می¬کند غده را در می¬آورد. به آن جراح می¬شود گفت: چرا غده را در آوردی؟! چرا تیغ کشیدی بر سر این بیچاره؟! امام زمان غده¬های انسانیت را در

می¬آورد. این است که شمشیرش رحمت است، بخشش¬اش هم رحمت است؛ تمام وجود رحمت است».4

امام مظهر اسم منتقم الهی است

امام مظهر اسم «منتقم» الهی نیز می¬باشد، تا علاوه بر پیاده کردن حق مظهر انتقام الهی نیز باشد. حضرت از کسانی انتقام می¬گیرد که به رغم ارسال رسل، اوصیاء و رهبران الهی، همچنان سر

عصیان و مخالفت و سرکشی دارند، نه از مظلومان و دینداران و دین¬خواهان که صد البته اکثریت سکان ارض را تشکیل می¬دهند. بله! درست است که خون تا لجام اسبان بالا می¬آید و این بیان

غراق¬آمیز کنایه از شدت مبارزه حضرت با «ستمگران» و «زیان¬کاران» است. درست است که امام زمان(عج) با سیره پیامبر(ص) نمی¬جنگد زیرا سیره پیامبر بر ملاطفت و مهربانی با دشمنان بود، اما

سیره امام زمان در جنگ با «ستمگران» و «زیان¬کاران» فقط انتقام است و توبه متظاهران و مفسدان اجتماعی را هم نمی¬پذیرد.

زراره به امام صادق(ع) عرض کرد:

«أ یسیر بسیرة محمد (ص)؟ فقال: هیهات هیهات یا زرارة ما یسیر بسیرته، فقال: إن رسول الله (ص) سار فی أمته بالمن یتألف الناس،

و القائم (ع) یسیر فیهم بالقتل، بذلک أمر فی الکتاب الذی معه أن یسیر بالقتل و لا یستتیب أحدا ویل لمن‏ ناوأه.»؛

«آیا سیره و روش او چون سیره و روش حضرت رسول اکرم (ص) می¬باشد؟ فرمود: هرگز هرگز ای زراره! سیره و روش آن

حضرت را ندارد. همانا رسول خدا(ص) در امت خود روش منت و تألیف داشت و قائم(ع) و همراهانش به موجب مکتوبی که همراه دارد

باید روش کشتار داشته باشد و از کسی توبه هم نمی¬خواهد وای بر

کسی که با او ستیزه و مخالفت کند.»

و با علم الهی خویش مجرمان را دیده و مجازات می نماید. روز ظهور روزی است که مجرمان از روی سیمای¬شان شناخته خواهند شد زیرا برون هر مردى از درونش خبر مى‏دهد یا به گفته سعدى: «رنگ

رخساره خبر مى‏دهد از سر ضمیر» و یا به تعبیر قرآن کریم: «یُعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسِیماهُم‏».6

ابوبصیر از امام صادق(ع) نقل می کند که: از امام صادق (ع) در خصوص تفسیر آیه: «یُعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسِیماهُم‏» پرسیدم، فرمودند:

«الله یعرفهم و لکن نزلت فی القائم یعرفهم بسیماهم فیخبطهم بالسیف

هو و أصحابه خبطا»؛

«خداوند آنان را می¬شناسد، اما آیه در باره قائم (ع) نازل شده که مجرمان را به چهره می¬شناسد و خود و اصحابش با شمشیر بند از بندشان می¬گسلد.»7

سختگیری حضرت در ابتدای ظهور جهت از بین بردن باطل است اما پس از آن وضعیت از همه جهت ارتقاء می¬یابد.

 

 

قیام حضرت قیامی برای فرونشاندن جنگ است

مهدی (عج)، عهده¬دار رسالتی سخت و سترگ است. تلاش گسترده در سطح جهان برای زدودن ظلم و بی¬عدالتی و نشاندن حق و عدالت بر اریکه قدرت، کاری به غایت دشوار است؛ زیرا مستلزم

بازستاندن قدرت از دست مدعیان دروغین و جسور آن خواهد بود. از این رو، امام مهدی (عج) با مقاومت¬های بسیاری روبه رو خواهد شد و ناگزیر، جنگی جانکاه در پیش خواهد داشت.

خروج حضرت در کشاکش جنگی بزرگ و خونریزی شدید و فتنه¬های بسیار و ناامنی¬های فوق-العاده و امراض ناگوار و بلاهای بی¬شمار است که در تمامی جهان وجود داشته و مرکز آن طبق روایات

خاورمیانه است. لذا حضرت برای فرونشاندن این وضع و رهنمون ساختن کشتی طوفان¬زده بشریت به ساحل نجات ابدی، خود ناگزیر از جدال با رهزنان است. بنابراین سال¬های اولیه قیام حضرت مقرون

به شداید و سختی¬های فراوان است طوری که امام باقر(ع) در جواب

«بشر بن أبی أراکه نبّال» که آرزوی سهولت قیام را می¬نمود فرمود: «چنین نیست تا جایی که ما و شما در عرق و خون غرق شویم»:

«إِنَّهُمْ یَقُولُونَ إِنَّ الْمَهْدِیَّ لَوْ قَامَ‏ لَاسْتَقَامَتْ‏ لَهُ الْأُمُورُ عَفْواً وَ لَا یُهَرِیقُ مِحْجَمَةَ دَمٍ فَقَالَ کَلَّا وَ الَّذِی نَفْسِی بِیَدِهِ لَوِ اسْتَقَامَتْ لِأَحَدٍ عَفْواً لَاسْتَقَامَتْ لِرَسُولِ اللَّهِ ص حِینَ أُدْمِیَتْ رَبَاعِیَتُهُ وَ شُجَّ فِی وَجْهِهِ کَلَّا وَ الَّذِی نَفْسِی بِیَدِهِ حَتَّى نَمْسَحَ نَحْنُ وَ أَنْتُمُ الْعَرَقَ وَ الْعَلَقَ ثُمَّ مَسَحَ جَبْهَتَهُ»؛

«مردم می¬گویند چون مهدی (ع) قیام کند، کارها خود به خود درست می¬شود، به اندازه حجامتی خون نمی¬ریزد. امام فرمود:

هرگز چنین نیست. به خدای جان آفرین سوگند می¬خورم، اگر قرار بود

کار برای کسی خود به خود درست شود، برای پیامبر (ص) درست می¬شد، هنگامی که دندانش شکست و صورتش شکافت.

هرگز چنین نیست که کار خود به خود درست شود. به خدای جهان آفرین

سوگند می¬خورم، کار درست نخواهد شد تا این که ما و شما در عرق و خون غرق شویم. آن گاه به پیشانی خود دست کشید.

آری برای پایان دادن به خودکشی بشر به دست خویشتن، نیشتری باید، تا چرک و کثافات را بیرون بریزد و جان را نجات دهد و گریزی از نیشتر نیست. مبارزان دایم باید روی اسب باشند و استراحت بر

زمین را فرصتی نیست.

چه کسانی با امام زمان(عج) می¬جنگند؟

طبق روایات جدال با سفیانی 8 ماه به طول می¬انجامد. ابوبصیر گوید: شنیدم امام باقر (ع) مى‏فرمود:

«و یضع‏ السیف‏ على‏ عاتقه‏ ثمانیة أشهر حتى ‏رضی الله قلت فکیف یعلم رضا الله قال یلقی الله فی قلبه الرحمة»؛

«... شمشیر برگردن خویش حمایل ساخته و هشت‏ ماه‏ به شدّت مبارزه مى‏کند تا اینکه خدا راضى شود، پرسیدم:

چگونه از رضایت خاطر خداوند آگاه مى‏گردد؟ فرمود: خداوند به دل او رحمت مى‏اندازد».9

از این روایت بر می¬آید که جنگ حضرت حدود 8 ماه طول می¬کشد.

13 شهر با حضرت به جنگ خواهند پرداخت. امام صادق (ع) می¬فرمود:

«ثلاث عشرة مدینة و طائفة یحارب‏ القائم‏ أهلها و یحاربونه أهل مکة و أهل المدینة و أهل الشام و بنو أمیة و أهل البصرة و أهل

دستمیسان‏ و الأکراد و الأعراب و ضبة و غنی و باهلة و أزد و أهل الری»؛ «سیزده‏ شهر و طائفه است که قائم (ع) با اهل آن شهرها می¬جنگد و آنان با او می¬جنگند:

اهل مکّه و اهل مدینه و اهل شام و

بنى¬امیّه و اهل بصره و اهل دست میسان‏ و کردها و عرب¬هاى بادیه‏نشین و ضبّه و غنى و باهله و ازد و اهل رى.»10

فتح سرزمین¬های غیر اسلامی بدون جنگ و خونریزی

چهره ترسیمی از حضرت در روایات و هنگام قیام به گونه¬ای است که همواره شمشیر بر دوش دارند اما واقعیت این است که قیام امام(ع) قیامی نظامی و میلیتاریستی و متکی بر اجبار و سرکوب

نیست. بدیهی است عدالت¬گستری حضرت، خود زمینه¬های تقویت و مشروعیت حکومت ایشان و جذب دل¬های بیشتر مردم را به دنبال خواهد داشت: پیامبر(ص) فرمود:

«کَیْفَ أَنْتُمْ إِذَا اسْتَیْأَسْتُمْ مِنَ الْمَهْدِیِّ، فَیَطْلُعُ عَلَیْکُمْ صَاحِبُکُمْ مِثْلَ قَرْنِ الشَّمْسِ، یَفْرَحُ‏ بِهِ‏ أَهْلُ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ»؛

چگونه هستید زمانى که از آمدن مهدى مأیوس مى‌شوید؛ پس ناگهان صاحب شما همانند خورشید فروزان ظهور

مى‌کند؛ به طورى که تمام اهل زمین و آسمان خوشحال خواهند شد.11

از روایات چنین استفاده می¬شود که امام مهدی(عج) سرزمین¬های غیراسلامی را بدون خونریزی و کشتار آزاد خواهند کرد و رومی¬ها، دروازه¬های شهرهای خودشان را به روی آن حضرت خواهند

گشود. نعمانی به سند خود از محمّدبن جعفربن محمّد و او هم از پدرش امام زین¬العابدین (ع) روایت کرده است که فرمود:

«إِذَا قَامَ الْقَائِمُ ... یَبْعَثُ جُنْداً إِلَى الْقُسْطَنْطِینِیَّةِ فَإِذَا بَلَغُوا الْخَلِیجَ‏ کَتَبُوا عَلَى أَقْدَامِهِمْ شَیْئاً وَ مَشَوْا عَلَى الْمَاءِ فَإِذَا نَظَرَ إِلَیْهِمُ الرُّومُ یَمْشُونَ عَلَى الْمَاءِ قَالُوا هَؤُلَاءِ أَصْحَابُهُ یَمْشُونَ عَلَى الْمَاءِ فَکَیْفَ هُوَ فَعِنْدَ ذَلِکَ‏یَفْتَحُونَ لَهُمْ أَبْوَابَ الْمَدِینَةِ فَیَدْخُلُونَهَا فَیَحْکُمُونَ فِیهَا مَا یَشَاءُونَ‏»؛

«هر گاه قائم ظهور فرماید... سپاهی را به قسطنطنیه می¬فرستد. وقتی آنها به خلیج می¬رسند، بر کف پاهایشان چیزی می¬نویسند و بر روی آب راه می¬روند. وقتی رومی¬ها به آنان می¬نگرند [با تعجب] می¬گویند: یارانش که بر روی آب راه روند، خودش [امام مهدی (ع)] چگونه خواهد بود؟! در این جاست که رومی¬ها دروازه¬های شهر خود را بر روی سپاه امام (ع) می¬گشایند و آنها تا هر وقت بخواهند در آنجا حکومت می¬کنند.

ناآشنایی با روش حضرت مهدی(عج) منجر به انکار ایشان می¬شود

عدم آشنایی با روش خاص حضرت مهدی(عج) در ارایه اسلام و نوع برخورد با باطل و سختگیری او آزمایش بزرگی است که در صورت متزلزل شدن به نفی و انکار اصل ماجرا می¬انجامد، طوری که باعث

برگشت از حضرت توسط برخی و روی¬آوری به ایشان توسط برخی دیگر می¬شود. امام صادق(ع) می-فرمایند: «إذا خرج القائم (ع) خرج‏ من‏ هذا الأمر من کان یرى أنه من أهله و دخل فیه شبه عبدة

الشمس و القمر»؛ «زمانی که قائم قیام کند، کسانی که گمان می‌شود از خاندان او هستند، از صف آن حضرت خارج می‌شوند و کسانی که به خورشید و ماه پرست می‌مانند، به صف او در می‌آیند».13

احساس پدری امام عصر(عج) نسبت به انسان¬ها

امام عصر(عج) نسبت به همه انسان¬ها احساس‌ پدری‌ و عطوفت‌ دارند؛ زیرا امام‌(ع‌) هنگامی‌ که‌ با کفّار و منحرفان‌ می‌جنگد و شورشیان‌ را می‌کشد، هرگز در دلش‌ نسبت‌ به‌ آنها ذره‌ای‌ کینه‌ ندارد و فقط‌

برای‌ مصلحت‌ آنها و گسترش‌ عدل‌ و نیکی‌ در سرزمین¬هایشان‌ و رساندن‌ سخن‌ حق‌ به‌ آنها می‌جنگد.

پیوند زدن‌ بین‌ این‌ دو جهت‌ به‌ ظاهر متضاد، یعنی‌ احساس‌ پدری‌ داشتن‌ در کنار قصد کشتن‌، با توجه‌ به‌ تاریخ‌ جنگ¬های‌ مسلمانان‌، جز از شخص‌ معصوم‌ ساخته‌ و پرداخته‌ نیست‌ و از این‌روست‌ که‌

می‌بینیم‌ در فتوحاتی‌ که‌ در غیاب‌ معصومین‌ صورت‌ گرفت‌ نه‌ تنها از آن‌ حس‌ پدری‌ و عاطفی‌ نسبت‌ به‌ قوم‌ مغلوب‌ خبری‌ نبود بلکه‌ آن‌ جنگ¬ها صرفاً شکلی‌ غنیمت‌طلبانه‌ و اقتصادی‌ به‌ خود گرفت‌.

هنگامی‌ که‌ این‌ احساس‌ متعالی‌ برای‌ افراد غیرمعصوم‌ در فتوحات‌ با دامنة‌ محدود، وجود نداشته‌ باشد پس‌ چگونه‌ می‌توان‌ در آن‌ نبرد جهانی‌، که‌ کشته‌ها خواهد گرفت‌ و غنایم‌ فراوانی‌ را به‌دنبال‌ خواهد

داشت‌ و دامنة‌ تسلط‌ را به‌ تمام‌ جهان‌ خواهد کشاند، از غیر معصوم‌ انتظار داشت‌ نسبت‌ به‌ قوم‌ مغلوب‌، احساس‌ پدری‌ داشته‌ باشد؟ بدون‌ حضور شخص‌ معصوم‌، این‌ نبرد، نبردی‌ کاملاً سودجویانه‌ و

نامقدّس‌ و در جهت‌ گردآوری‌ غنایم‌ مادّی‌ خواهد بود.

بنابر مطالب فوق و ملاحظه روایاتی که معدودی از آن ها را برشمردیم، قیام حضرت به نفع مستضعفان و بر ضد ستمگران است.

 

 

صفر حبیبی مشکینی - وعده صادق